Autoprezentacja - prezentowanie siebie.

Wystąpienia publiczne dla wielu osób są nie lada wyzwaniem. Ludzie boją się tego, jak będą odbierani przez otoczenie. Choć funkcjonujemy, pracujemy i działamy dla siebie, w większości opieramy się na opinii innych ludzi. Chcemy być akceptowani, lubiani i podziwiani. Zależy nam na tym, by inni mieli o nas dobre zdanie, by widzieli w nas pełnowartościowych ludzi.

Czym więc jest tytułowa autoprezentacja?

Otóż jest to sposób komunikowania się z ludźmi, to pokazywanie innym poprzez wypowiedzi, gesty, zachowania, czy nawet wygląd zewnętrzny, kim jestem, kim chcę być, dokąd zmierzam i za kogo chcę być przez innych uważanym.

Stanowi nieunikniony aspekt codziennych kontaktów zawodowych i prywatnych. Sukces życiowy człowieka w ogromnym stopniu zależy bowiem od tego, jak postrzegają i oceniają go inni. Dlatego też często staramy się kontrolować wrażenie wywierane przez siebie i kierować nim.

W przypadku autoprezentacji sami decydujemy, które fakty z naszego życia pragniemy ujawnić, a treść naszej wypowiedzi zależy w dużym stopniu od tego, jakie wrażenie pragniemy wywrzeć na słuchaczu.

Rodzaje autoprezentacji.

Wyróżniamy 3 rodzaje autoprezentacji.

- właściwa - czyli taka, w której pokazujemy, jacy naprawdę jesteśmy – kreujemy wizerunek zgodny z naszą osobowością i przekonaniami.

- fałszywa – dająca przekłamany obraz naszej osoby i informującej otoczenie,
że jesteśmy kimś zupełnie innym niż w rzeczywistości

- wybiórcza – gdy świadomie dokonujemy selekcji faktów i zachowań, które uznamy za pożądane w danej sytuacji i za ich pomocą kreujemy swój wizerunek

Sztuka autoprezentacji to kombinacja następujących elementów:

1. Wiarygodności, autentyczności i życzliwości względem otoczenia

2. Pewności siebie, znajomości swoich mocnych stron

3. Asertywności

4. Umiejętności skutecznej komunikacji

5. Umiejętności „technicznych” – tworzenia prezentacji, sztuki przemawiania

Efekt "pierwszego wrażenia"

Gdy ktoś widzi nas po raz pierwszy doznaje tzw. efektu “pierwszego wrażenia”. Jest to efekt towarzyszący pierwszym chwilom kontaktu z nowo poznanym człowiekiem: trwa do około 3 min., z tym że pierwsze kilkanaście sekund to podświadoma ocena człowieka. W tym czasie jego sylwetka, twarz, wygląd, tembr głosu, ubiór, zachowanie sprawiają, że go akceptujemy bądź nie. Jest to analiza wszelkich otrzymanych niewerbalnych sygnałów, a w niewielkim stopniu słów. Raz nabytego pierwszego wrażenia pozbywamy się bardzo niechętnie. Po prostu nie lubimy zmieniać swoich przyzwyczajeń i przyznawać się do pomyłki- nawet przed samym sobą. Dlatego warto zabiegać o dobre pierwsze wrażenie.

Na nasz wizerunek, a tym samym jakość autoprezentacji składają się: komunikacja pozawerbalna i komunikacja werbalna.

Zajmijmy się więc najpierw tym, co w autoprezentacji ważniejsze, czyli komunikacją pozawerbalną, na którą składają się:

● oczy i wyraz twarzy

● postawa

● gestykulacja

● kontakt wzrokowy

● odległość od rozmówcy

● rekwizyty

● ubranie

● higiena osobista

● organizacja środowiska

Wszystkie wymienione powyżej atrybuty komunikacji pozawerbalnej są związane z widzeniem. Nasze oko rejestruje pewien obraz, a obraz w procesie komunikowania jest przyjmowany przed słowem i  nie stwarza przeszkód językowych (wypowiedź trzeba zrozumieć - znać znaczenie słów). Ponadto obrazy przyjmujemy niejako automatycznie- docierają szybciej niż słowa i są lepie od słów zapamiętywane.

Zasady dobrej prezentacji:

- Mów zrozumiale

Mówisz do ludzi i dla ludzi. Rób wszystko, żeby Cię rozumieli. Rozmawiaj z nimi a nie przemawiaj. Używaj poprawnego języka, bez żargonu i obcych słów. Załóż, że temat, który omawiasz jest nowy dla Twojej publiczności. Mów powoli i spokojnie (ale nie beznamiętnie). Pokaż jak dobrze znasz się na temacie ale się nie przechwalaj. Pracuj głosem. Zmieniaj tempo wypowiedzi i natężenie głosu. Obserwuj reakcje słuchaczy.

- Znaj swoją publiczność

Wiedz do kogo mówisz. Kim są słuchacze. Czego oczekują. Dlaczego przyszli. Jak do nich trafić. Mów ich językiem, patrz ich oczami. Wczuj się w ich sytuację. Dostosuj język prezentacji i poziom merytoryczny do możliwości słuchaczy. Traktuj ich po partnersku. Mów o nich i do nich. Rozwiązuj ich problemy. Bądź pomocny i potrzebny.

- Bądź zaangażowany

Mów żywo i zachowuj się spontanicznie. Przeżywaj swoje wystąpienie. Pokazuj jak zależy Ci na tym o czym mówisz. Jak dobrze przygotowałeś się do prezentacji. Jak dobrze znasz publiczność. Jak dobrze znasz się na temacie, który omawiasz. Słuchaj pytań i odpowiadaj na nie. Dyskutuj. Pozwól zaangażować się publiczności.

- Postawa

Proste plecy, głowa niesiona prosto lub lekko do góry, sprężysty krok, jasne spojrzenie. Pamiętajmy: odbieramy głównie wrażenia, a nie fakty. Na  sylwetkę niebagatelny wpływ ma ułożenie rąk podczas rozmowy czy wystąpienia. Możliwości jest wiele, jednak istnieją podstawowe wzorce ułożenia rąk, świadczące o pewności siebie:

1. koszyczek-dłonie opuszczone w dół splecione w sposób przypominający koszyczek

2.wieżyczka - końcówki lekko rozstawionych palców dotykają siebie

3.gest przyjacielski - jedna dłoń umieszczona w drugiej w sposób podobny do powitalnego uścisku dłoni.

4.postawa profesorska, inaczej lidera -  ręce złączone dłońmi znajdują się z tyłu, na wysokości pośladków.

- Gestykulacja

Gestykulacja powinna współgrać ze słowami. Dopasowanie gestów do wypowiadanych treści pomaga w wykreowaniu osoby wiarygodnej i dynamicznej. Gestykulacja wskazuje, jaki mamy temperament. Ilość gestów nie musi być znaczna- ważniejsza jest umiejętność ich wykorzystywania w odpowiednim momencie. Gestykulacja w czasie rozmowy powinna być miękka i zdecydowana. 

- Ubiór

Nasz strój powinien być zawsze czysty i dostosowany do sytuacji. Inaczej ubierzemy się na rozmowę kwalifikacyjną w banku, a inaczej, gdy ubiegamy się o wolne miejsce gitarzysty w zespole rockowym.

Kolor stroju ( i nie tylko stroju) jest znakiem w komunikacji międzyludzkiej.

Kolory:

•             Ciemne, stonowane- budują prestiż, kojarzą się z powagą

•             Metaliczne- przepych, bogactwo, elegancja

•             Jaskrawe, żywe- dynamizm, aktywność

•             Jasne, żywe- otwartość, nowoczesność

•             Kolory pastelowe- finezję, delikatność.

            Bariery w autoprezentacji.

Dlaczego boimy się zabrać głos w dyskusji, przeprowadzić prezentację?

Powodami mogą być wstyd, kompleksy, porównanie z innymi, wychowanie, brak albo złe

doświadczenia, niepewność oraz negatywne nastawienie. Wszystkie te przeszkody są możliwe do pokonania- najważniejsze jest merytoryczne przygotowanie wystąpienia oraz ćwiczenia: przed lustrem, przed bliskimi czy przed samą /samym sobą.